MUDr. Andrej Zlatoš: Musíme nastaviť príjmy našich ambulancií tak, aby sa ich podarilo zastabilizovať
Rok 2018 sa nezačal pre ambulantný sektor a osobitne pre nás špecialistov optimisticky. Zánik ambulancií bez náhrady, ktorý sa už dlhšie prejavoval v primárnej starostlivosti, výrazne poznamenal aj našu prácu. Pribúdali nám (a stále pribúdajú) pacienti zo zaniknutých ambulancií, ktorých nápor je veľmi ťažké zvládnuť, a ktorých nám poisťovne vzhľadom na limit nezaplatili.
Popri každodenných problémoch ako zlý vtip pôsobila povinnosť špecialistov prehliadať mŕtvych, ktorú do legislatívy nekoncepčne presadila jedna z odborných spoločností. Aj vďaka úsiliu ASL SR, Zdravity a stoviek našich členov, ktorí podpísali oznámenie o nenastúpení na výkon prehliadok, sa nám podarilo presadiť profesionalizáciu prehliadok mŕtvych a oddelenie prehliadok od poskytovania zdravotnej starostlivosti.
Zlé ekonomické podmienky, limity a príjmy ambulancií často nedosahujúce nevyhnutné náklady na prevádzku – riešenie tohto stavu bolo naším cieľom pri rokovaniach so zdravotnými poisťovňami a tie boli naozaj náročné.
Posun sme najprv dosiahli v súkromných zdravotných poisťovniach Dôvera a Union. Tu sa nám podarilo uzatvorenie zmlúv, ktoré jednoznačne prevyšovali cenové podmienky VšZP. V obidvoch poisťovniach sme dosiahli skutočne bezlimitné prostredie, výkony v Dôvere sa nám už nebudú hradiť degresnou cenou bodu.
Mimoriadne náročné boli rokovania vo VšZP, ktorá v tomto čase stále prezentovala ozdravný plán a nemožnosť zvýšenia úhrad. Základným dokumentom, ktorého naplnenie bolo primárnym cieľom všetkých segmentov na rok 2018, bolo memorandum z 26. septembra 2017, v ktorom VšZP deklaruje zvýšenie úhrad pre členov Zdravity o 8 % v porovnaní s úhradami v roku 2017. Na základe toho sme dosiahli v ŠAS po dlhom čase zvýšenie ceny bodu od 1. júla 2018.
Správa o skončení ozdravného plánu, o predpokladanom pozitívnom hospodárskom výsledku VšZP a nové zmluvné podmienky v súkromných ZP boli dôvodom, že sme už v septembri vo VšZP znova otvorili rokovania o nových cenových podmienkach. Samozrejme, že vedenie VšZP nám samo neponúkalo zvýšenie úhrad, ako to interpretuje ZAP a prezident SLK. Zdravita na prvé rokovanie prišla s výrazne aktualizovanými požiadavkami, ktoré odrážali vývoj makroekonomickej situácie na Slovensku a odhadovaný hospodársky výsledok vo VšZP. Odchádzala z neho s prísľubom, že VšZP vykoná analýzu.
Vzhľadom na to sme na valnom zhromaždení vykonali analýzu aj my a jej výsledkom bolo prijatie uznesenia o vypovedaní zmlúv v prípade, že VšZP neupraví ceny od 1. januára 2019 na úroveň ostatných ZP na trhu zdravotného postenia. Tento záver sme oznámili aj poisťovni. Nasledovala vzájomná korešpondencia a ďalšie rokovania.
Výsledok už poznáte: už od 1. októbra 2018 sme podpisovali dodatky s ďalším zvýšením ceny bodu pre špecialistov. Okrem toho sme podpísali memorandum, na základe ktorého došlo od 1. januára 2019 k tretiemu zvýšeniu cien pre špecialistov v priebehu polroka.
Dosiahli sme:
Historickým momentom je reálny bezlimitný stav od 1. júla 2018 vo všetkých poisťovniach, uvedomujúc si jeho dočasné ohraničenie v zdravotnej poisťovni UNION a vo VšZP, ale len do času nastavenia určitých mantinelov, ktoré už vznikajú na spoločných rokovaniach a ich prijatie bude zárukou pokračovania bezlimitného prostredia.
Dôvera v záujme predchádzania „zneužívaniu“ bezlimitného prostredia navrhovala ochranný mechanizmus, ktorý sa má vzťahovať na poskytovateľa, ktorý v bezlimitnom prostredí zvýši počet vykázaných bodov na poistenca o viac ako 10 %. ZAP má tento mechanizmus priamo v zmluvách a na základe neho, pokiaľ člen ZAP prekročí uvedenú hranicu, automaticky bude mať základnú cenu bodu bez ohľadu na plnenie parametrov! Tým sa však jeho cena práce dostane hlboko pod úroveň VšZP (priepastných 13,34 %!), hoci je zmluva s Dôverou MUDr. M. Kollárom dávaná za vzor a cieľ, ktorý chceli dosiahnuť výpoveďami! Zdravita však takýto mechanizmus do zmlúv nepripustila.
Naši členovia tak len na úhrade nadlimitných výkonov pre VšZP podľa údajov z roku 2017 dostanú sumárne v druhom polroku 2018 zhruba 570-tisíc eur úhrad naviac oproti roku 2017 a v roku 2018 to bude minimálne 1, 147 mil. eur. O tieto prostriedky kalkulované na druhý polrok 2018, bohužiaľ, kolegovia-členovia ZAP nenávratne prišli.
Tendenciu sme za posledné dva roky nastavili správne. Úroveň nárastu úhrad pri zohľadnení rastu bodu, rastu cien IPP, vyčlenenia IPP nad limit je medzi 30. septembrom 2017 a 1. januárom 2019 (teda za 16 mesiacov) viac ako 22 % u tých, ktorí neprekračovali limity, a viac ako 26 % u tých, ktorí nemali do 1. októbra 2017 reálne hradené IPP, lebo im spadli do nadlimitu. Ak pridáme efekt bezlimitného prostredia a budeme rátať len to, čo naši členovia urobili zadarmo v roku 2017, teda bez efektu zmeny správania sa v bezlimitnom prostredí, je to ďalších 3,6 %. Potom sa reálny rast úhrad za posledných 16 mesiacov pohybuje od 25,6 do 30 %.
Rok 2018 teda nebol ľahký, prvýkrát od roku 2012 valné zhromaždenie zaviazalo spoločných zástupcov Zdravity k vypovedaniu zmlúv za presne definovaných podmienok, ale myslím si, že to stálo za to.
Ale ako to už býva, každá minca má dve strany. Zdravita pri rokovaniach s VšZP dosiahla úspech a krehká spolupráca, ktorá sa začala rodiť medzi Zdravitou a ZAP po odstúpení Marián Kollára z funkcie predsedu správnej rady ZAP, sa rozbila.
Až do 24. októbra 2018 prebiehala intenzívna telefonická a mailová komunikácia medzi predsedom správnej rady ZAP MUDr. M. Kotekom a zástupcami Zdravity. Obe strany mali súhlasné stanovisko, že zo strany VšZP je nutné minimálne dorovnanie podmienok ostatných poisťovní.
Spolupráca sa rozbila práve vtedy, keď sa Marián Kollár začal osobne verejne angažovať „v prospech“ ZAP. Do hry tak opäť vstúpil trójsky kôň lekárskeho stavu v osobe súčasného prezidenta SLK a začal dokonale plniť svoju dlhodobú úlohu – osočovať všetky ostatné organizácie, a tak zamedziť ich komunikácii a spoločnému postupu. A, samozrejme, zviditeľniť sa.
Boli sme svedkami zavádzania, osočovania, neodbornosti, ale to je obohratá stará pesnička a história sa už pakovala niekoľkokrát… Pre členov ZAP vždy počínanie MUDr. M. Kollára (či už pri výpovediach Dôvere, alebo teraz VšZP) znamenalo okrem stresu aj nemalú finančnú ujmu.
Prečítajte si o podobnej situácii v roku 2017
Neznalosťou zmluvných podmienok súkromných zdravotných poisťovní ZAP ohrozoval podmienky vyrokované Zdravitou – lebo v segmente ŠAS by akceptácia požiadavky Mariána Kollára “nechceme ani o cent viac, ako máme v súkromných ZP“, znamenala pokles úhrad od VšZP o 13,5 % oproti podmienkam vyrokovanými Zdravitou!
Počas tohto obdobia sme od ZAP-u a Mariána Kollára počúvali meniace sa dôvody, prečo ZAP zmluvy s VšZP nemôže podpísať, ktoré vyústili do požiadavky retroaktívneho doplatenia toho, čo ZAP v júni odmietol. Išlo už len o to nejako sa zo situácie dostať a niečo (hocičo) získať. A na Silvestra ZAP oznámil, že je pripravený za všetkých svojich členov zmluvy s VšZP podpísať.
Čas aj konečný postoj ZAP podpísať dodatky je dôkazom, že tvrdenia zástupcov Zdravity, že dojednali lepšie podmienky, ako žiadal ZAP, sú pravdivé. Čas tiež ukázal, že odchod Mariána Kollára z funkcie v ZAP bol len fingovaný a opäť raz dokázal rozbiť rodiacu sa reálnu spoluprácu naprieč ambulantným sektorom, a tiež ukázal, že ZAP nie je nezávislý od SLK a Mariána Kollára. Je to škoda, lebo vzájomná spolupráca Zdravity a ZAP do jeho zásahu fungovala lepšie ako kedykoľvek pred tým a mohla napomôcť napredovaniu celého ambulantného sektora.
Napriek tomu Zdravita bude intenzívne pokračovať v práci a pripravovať sa na ďalšie výzvy. Musíme v prvom polroku 2019 zadefinovať a odborne podložiť aktuálne ekonomické ciele – výšky úhrad, ktoré zabezpečia pokračovanie ambulantného sektora na Slovensku. Musia to byť podmienky atraktívne natoľko, že pri odchode lekára do dôchodku nebude musieť zamknúť ambulanciu a odovzdať karty pacientov do archívu VÚC, ako je to dnes, ale bez problémov nájde mladého lekára, pre ktorého budú podmienky zmluvnej ambulancie natoľko zaujímavé, že bude ochotný opustiť pokojné vody dnes pomerne dobre plateného lekára-zamestnanca a príde na ambulanciu pokračovať v starostlivosti o našich pacientov.
Nebudeme bez podkladov a ekonomických analýz búchať po stole na štýl pána Kollára a vystavovať lekárov rizikám nezmluvného vzťahu a pritom nepochopiteľne žiadať nižšie úhrady, ako sú už viac ako dva mesiace zápisnične garantované inou organizáciou! Máme predsa jasné a nespochybniteľné hranice požiadaviek na zdravotné poisťovne, ktoré musia zabezpečiť pokračovanie ambulantnej sféry na Slovensku. Tieto bude musieť akceptovať predovšetkým ministerstvo financií a zohľadniť ich pri tvorbe rozpočtu, pokiaľ má o tri až päť rokov občan nájsť ešte lekára, ktorý ho v ambulancii ošetrí.
Spomínané čísla zvýšení vyzerajú pekne, ale treba si uvedomiť, že štartovacia úroveň priemernej úhrady na ŠAS ambulanciu za rok 2017, z ktorej je rast kalkulovaný, bola žalostne nízka. Preto musíme ísť ďalej a nastaviť príjmy našich ambulancií tak, aby sa ich sieť podarilo zastabilizovať.
Čítajte tiež ROZHOVOR S MUDr. ZLATOŠOM, ZÁSTUPCOM SEGMENTU ŠAS ZDRAVITY pre Zdravotnícke noviny z decembra 2017
Popri každodenných problémoch ako zlý vtip pôsobila povinnosť špecialistov prehliadať mŕtvych, ktorú do legislatívy nekoncepčne presadila jedna z odborných spoločností. Aj vďaka úsiliu ASL SR, Zdravity a stoviek našich členov, ktorí podpísali oznámenie o nenastúpení na výkon prehliadok, sa nám podarilo presadiť profesionalizáciu prehliadok mŕtvych a oddelenie prehliadok od poskytovania zdravotnej starostlivosti.
Zlé ekonomické podmienky, limity a príjmy ambulancií často nedosahujúce nevyhnutné náklady na prevádzku – riešenie tohto stavu bolo naším cieľom pri rokovaniach so zdravotnými poisťovňami a tie boli naozaj náročné.
Posun sme najprv dosiahli v súkromných zdravotných poisťovniach Dôvera a Union. Tu sa nám podarilo uzatvorenie zmlúv, ktoré jednoznačne prevyšovali cenové podmienky VšZP. V obidvoch poisťovniach sme dosiahli skutočne bezlimitné prostredie, výkony v Dôvere sa nám už nebudú hradiť degresnou cenou bodu.
Mimoriadne náročné boli rokovania vo VšZP, ktorá v tomto čase stále prezentovala ozdravný plán a nemožnosť zvýšenia úhrad. Základným dokumentom, ktorého naplnenie bolo primárnym cieľom všetkých segmentov na rok 2018, bolo memorandum z 26. septembra 2017, v ktorom VšZP deklaruje zvýšenie úhrad pre členov Zdravity o 8 % v porovnaní s úhradami v roku 2017. Na základe toho sme dosiahli v ŠAS po dlhom čase zvýšenie ceny bodu od 1. júla 2018.
Správa o skončení ozdravného plánu, o predpokladanom pozitívnom hospodárskom výsledku VšZP a nové zmluvné podmienky v súkromných ZP boli dôvodom, že sme už v septembri vo VšZP znova otvorili rokovania o nových cenových podmienkach. Samozrejme, že vedenie VšZP nám samo neponúkalo zvýšenie úhrad, ako to interpretuje ZAP a prezident SLK. Zdravita na prvé rokovanie prišla s výrazne aktualizovanými požiadavkami, ktoré odrážali vývoj makroekonomickej situácie na Slovensku a odhadovaný hospodársky výsledok vo VšZP. Odchádzala z neho s prísľubom, že VšZP vykoná analýzu.
Vzhľadom na to sme na valnom zhromaždení vykonali analýzu aj my a jej výsledkom bolo prijatie uznesenia o vypovedaní zmlúv v prípade, že VšZP neupraví ceny od 1. januára 2019 na úroveň ostatných ZP na trhu zdravotného postenia. Tento záver sme oznámili aj poisťovni. Nasledovala vzájomná korešpondencia a ďalšie rokovania.
Výsledok už poznáte: už od 1. októbra 2018 sme podpisovali dodatky s ďalším zvýšením ceny bodu pre špecialistov. Okrem toho sme podpísali memorandum, na základe ktorého došlo od 1. januára 2019 k tretiemu zvýšeniu cien pre špecialistov v priebehu polroka.
Dosiahli sme:
- nárast ceny bodu medzi 30. júnom 2018 a 1. januárom 2019 v hodnote 12,27 %,
- nárast ceny IPP medzi tretím kvartálom 2017 a tretím kvartálom 2018 – 250 %,
- nárast ceny IPP medzi tretím kvartálom 2017 a prvým kvartálom 2019 – 325 %.
Historickým momentom je reálny bezlimitný stav od 1. júla 2018 vo všetkých poisťovniach, uvedomujúc si jeho dočasné ohraničenie v zdravotnej poisťovni UNION a vo VšZP, ale len do času nastavenia určitých mantinelov, ktoré už vznikajú na spoločných rokovaniach a ich prijatie bude zárukou pokračovania bezlimitného prostredia.
Dôvera v záujme predchádzania „zneužívaniu“ bezlimitného prostredia navrhovala ochranný mechanizmus, ktorý sa má vzťahovať na poskytovateľa, ktorý v bezlimitnom prostredí zvýši počet vykázaných bodov na poistenca o viac ako 10 %. ZAP má tento mechanizmus priamo v zmluvách a na základe neho, pokiaľ člen ZAP prekročí uvedenú hranicu, automaticky bude mať základnú cenu bodu bez ohľadu na plnenie parametrov! Tým sa však jeho cena práce dostane hlboko pod úroveň VšZP (priepastných 13,34 %!), hoci je zmluva s Dôverou MUDr. M. Kollárom dávaná za vzor a cieľ, ktorý chceli dosiahnuť výpoveďami! Zdravita však takýto mechanizmus do zmlúv nepripustila.
Naši členovia tak len na úhrade nadlimitných výkonov pre VšZP podľa údajov z roku 2017 dostanú sumárne v druhom polroku 2018 zhruba 570-tisíc eur úhrad naviac oproti roku 2017 a v roku 2018 to bude minimálne 1, 147 mil. eur. O tieto prostriedky kalkulované na druhý polrok 2018, bohužiaľ, kolegovia-členovia ZAP nenávratne prišli.
Tendenciu sme za posledné dva roky nastavili správne. Úroveň nárastu úhrad pri zohľadnení rastu bodu, rastu cien IPP, vyčlenenia IPP nad limit je medzi 30. septembrom 2017 a 1. januárom 2019 (teda za 16 mesiacov) viac ako 22 % u tých, ktorí neprekračovali limity, a viac ako 26 % u tých, ktorí nemali do 1. októbra 2017 reálne hradené IPP, lebo im spadli do nadlimitu. Ak pridáme efekt bezlimitného prostredia a budeme rátať len to, čo naši členovia urobili zadarmo v roku 2017, teda bez efektu zmeny správania sa v bezlimitnom prostredí, je to ďalších 3,6 %. Potom sa reálny rast úhrad za posledných 16 mesiacov pohybuje od 25,6 do 30 %.
Rok 2018 teda nebol ľahký, prvýkrát od roku 2012 valné zhromaždenie zaviazalo spoločných zástupcov Zdravity k vypovedaniu zmlúv za presne definovaných podmienok, ale myslím si, že to stálo za to.
Ale ako to už býva, každá minca má dve strany. Zdravita pri rokovaniach s VšZP dosiahla úspech a krehká spolupráca, ktorá sa začala rodiť medzi Zdravitou a ZAP po odstúpení Marián Kollára z funkcie predsedu správnej rady ZAP, sa rozbila.
Až do 24. októbra 2018 prebiehala intenzívna telefonická a mailová komunikácia medzi predsedom správnej rady ZAP MUDr. M. Kotekom a zástupcami Zdravity. Obe strany mali súhlasné stanovisko, že zo strany VšZP je nutné minimálne dorovnanie podmienok ostatných poisťovní.
Spolupráca sa rozbila práve vtedy, keď sa Marián Kollár začal osobne verejne angažovať „v prospech“ ZAP. Do hry tak opäť vstúpil trójsky kôň lekárskeho stavu v osobe súčasného prezidenta SLK a začal dokonale plniť svoju dlhodobú úlohu – osočovať všetky ostatné organizácie, a tak zamedziť ich komunikácii a spoločnému postupu. A, samozrejme, zviditeľniť sa.
Boli sme svedkami zavádzania, osočovania, neodbornosti, ale to je obohratá stará pesnička a história sa už pakovala niekoľkokrát… Pre členov ZAP vždy počínanie MUDr. M. Kollára (či už pri výpovediach Dôvere, alebo teraz VšZP) znamenalo okrem stresu aj nemalú finančnú ujmu.
Prečítajte si o podobnej situácii v roku 2017
Neznalosťou zmluvných podmienok súkromných zdravotných poisťovní ZAP ohrozoval podmienky vyrokované Zdravitou – lebo v segmente ŠAS by akceptácia požiadavky Mariána Kollára “nechceme ani o cent viac, ako máme v súkromných ZP“, znamenala pokles úhrad od VšZP o 13,5 % oproti podmienkam vyrokovanými Zdravitou!
Počas tohto obdobia sme od ZAP-u a Mariána Kollára počúvali meniace sa dôvody, prečo ZAP zmluvy s VšZP nemôže podpísať, ktoré vyústili do požiadavky retroaktívneho doplatenia toho, čo ZAP v júni odmietol. Išlo už len o to nejako sa zo situácie dostať a niečo (hocičo) získať. A na Silvestra ZAP oznámil, že je pripravený za všetkých svojich členov zmluvy s VšZP podpísať.
Čas aj konečný postoj ZAP podpísať dodatky je dôkazom, že tvrdenia zástupcov Zdravity, že dojednali lepšie podmienky, ako žiadal ZAP, sú pravdivé. Čas tiež ukázal, že odchod Mariána Kollára z funkcie v ZAP bol len fingovaný a opäť raz dokázal rozbiť rodiacu sa reálnu spoluprácu naprieč ambulantným sektorom, a tiež ukázal, že ZAP nie je nezávislý od SLK a Mariána Kollára. Je to škoda, lebo vzájomná spolupráca Zdravity a ZAP do jeho zásahu fungovala lepšie ako kedykoľvek pred tým a mohla napomôcť napredovaniu celého ambulantného sektora.
Napriek tomu Zdravita bude intenzívne pokračovať v práci a pripravovať sa na ďalšie výzvy. Musíme v prvom polroku 2019 zadefinovať a odborne podložiť aktuálne ekonomické ciele – výšky úhrad, ktoré zabezpečia pokračovanie ambulantného sektora na Slovensku. Musia to byť podmienky atraktívne natoľko, že pri odchode lekára do dôchodku nebude musieť zamknúť ambulanciu a odovzdať karty pacientov do archívu VÚC, ako je to dnes, ale bez problémov nájde mladého lekára, pre ktorého budú podmienky zmluvnej ambulancie natoľko zaujímavé, že bude ochotný opustiť pokojné vody dnes pomerne dobre plateného lekára-zamestnanca a príde na ambulanciu pokračovať v starostlivosti o našich pacientov.
Nebudeme bez podkladov a ekonomických analýz búchať po stole na štýl pána Kollára a vystavovať lekárov rizikám nezmluvného vzťahu a pritom nepochopiteľne žiadať nižšie úhrady, ako sú už viac ako dva mesiace zápisnične garantované inou organizáciou! Máme predsa jasné a nespochybniteľné hranice požiadaviek na zdravotné poisťovne, ktoré musia zabezpečiť pokračovanie ambulantnej sféry na Slovensku. Tieto bude musieť akceptovať predovšetkým ministerstvo financií a zohľadniť ich pri tvorbe rozpočtu, pokiaľ má o tri až päť rokov občan nájsť ešte lekára, ktorý ho v ambulancii ošetrí.
Spomínané čísla zvýšení vyzerajú pekne, ale treba si uvedomiť, že štartovacia úroveň priemernej úhrady na ŠAS ambulanciu za rok 2017, z ktorej je rast kalkulovaný, bola žalostne nízka. Preto musíme ísť ďalej a nastaviť príjmy našich ambulancií tak, aby sa ich sieť podarilo zastabilizovať.
Čítajte tiež ROZHOVOR S MUDr. ZLATOŠOM, ZÁSTUPCOM SEGMENTU ŠAS ZDRAVITY pre Zdravotnícke noviny z decembra 2017